میل و علاقه شدید به طبیعت در ذات همه انسانها نهفته است. در گذشته فاصله چندانی میان انسان و طبیعت وجود نداشت و انسان و طبیعت همواره دو همسایه جوار به جوار محسوب می شدند، اما اکنون با پیشرفت روز افزون علم و به واسطه آن پیشرفت چشمگیر صنعت و افزایش میلیونی جمعیت ، متاسفانه فاصله زیادی میان انسان و طبیعت به وجود آمده است. زندگی آپارتمان نشینی در شهرهای پرجمعیت باعث شده است تا انسانها خود را دور از طبیعت احساس کنند. بواسطه این طبیعت را در مقیاس مینیاتوری به منازل خود آورده اند.وجود گلدانهای متعدد، پرندگان در قفس ، حیوانات خانگی و آکواریوم خود دلیل بر این ادعاست.
بدلیل زیبایی ماهیان و اکوسیستم آبی هر لحظه بر تعداد آکواریوم دوستان افزوده می شود، اما نگهداری از ماهیان آبزی شرایط ویژه ای را می طلبد که یادگیری این آموزش ها می تواند زیبایی آکواریوم و هم زندگی سالم این جانداران را تضمین نماید.
اگر واقعا خواستار یک آکواریوم زیبا همراه با ماهیان فراوان و البته سالم هستیم ، باید اکوسیستم این جانداران را تا حد ممکن برایشان فراهم آوریم.
از مهمترین پایه های یک آکواریوم زنده و شاداب گیاهان آن بشمار می روند.گیاهان آکواریومی علاوه بر این که چرخه آب را تکمیل می کنند ، زیبایی فوق العاده ای به آکواریوم ما می بخشتند، برگهای گیاهان مامن خوبی برای ماهیها بوده و محل مناسبی برای تخم ریزی آنها محسوب می شود، بچه ماهیها براحتی لابلای برگها و شاخه ها پنهان شده و از خطر خرده شدن توسط سایر ماهیها در امان می مانند. ریشه گیاهان فضولات ماهیها را که ممکن است پس از چندی فاسد شده و آب آکواریوم را آلوده کند،جذب می کنند.در این مقاله به تفصیل به بررسی نحوه آماده سازی آکواریوم برای کاشت گیاهان آبزی و چگونگی مراقب و نگهداری از آنها می پردازیم.
1) آماده سازی آکواریوم برای کاشت گیاه آکواریومی
2) انتخاب و خرید گیاه آکواریومی
3) کاشت گیاه
4) کود دهی
5) تامین دی اکسید کربن
6) نور دهی
7) دمای آکواریوم
? آماده سازی آکواریوم برای کاشت گیاه آکواریومی
واقعا اینطور نیست که ما هر گیاهی را خربده و در کف آکواریوم بکاریم و انتظار داشته باشیم تا این گیاه بخوبی رشد نموده و در محیط آکواریوم گل داده و یا حتی تکثیر شود. شاید مهمترین عمل در کاشت گیاه آبزی محیی ساخت بستر مناسب آن است. معمولا کف آکواریوم را با سنگریزه های طبیعی یا گاها سیلیکونی می پوشانیم ، این کف ریزی به هیچ وجه مناسب برای کاشت گیاه نیست. بستر آکواریوم باید به نحوی مناسب و قابل قبول آماده سازی شود. ابتدا باید سنگریزه هایی با اندازه مناسب از نوع دریایی یا رودخانه ای انتخاب کنیم تا فاقد آهک باشد ، چراکه آهک برای گیاهان جزو سموم خطرناک محسوب می شود. سپس مقداری شن خاک آلود (مناسب ترین گزینه همین شنهای ساختمانی رود خانه ای هستند که در همه جا یافت می شود) را با سنگریزه ها بخوبی مخلوط می کنیم، کل مجموعه را شستشو می دهیم البته نه آنقدر که همه خاکهای موجود در شن شسته شود. حداقل کف ریزهای ما باید آنقدری باشد تا 7سانتی متر از کف آکواریوم را پر کند. این مخلوط را در کف آکواریوم ریخته و صاف می کنیم، این بستری مناسب برای کاشت گیاهان آبزی محسوب می شود، باید توجه داشته باشید که شن به تنهایی پس از مدتی همچون سنگ سفت شده و به مرگ گیاه می انجامد و سنگ ریزه تنها هم محلی مناسب برای رشد ریشه گیاه نیست.
? انتخاب و خرید گیاه آکواریومی
شاید یکی از مهمترین مواردی که باید رعایت کنید انتخاب و خرید گیاه سالم باشد، گیاه سالم بخوبی در شن ریشه انداخته و پس از چند روز شروع به رشد و برگ دهی می نماید.هنگام خرید گیاه به دقت برگهای آن را بررسی کنید.برگهای گیاه باید شفاف ، یک دست و فاقد هرگونه خوردگی ، پاره گی یا سوراخ شده گی باشد. ساقه گیاه نیز باید صاف و محکم باشد و هنگام لمس آن نباید احساس لزج بودن به شما دست بدهد. ریشه یک گیاه سالم بسته به اندازه گیاه باید پرپشت و پر از تارهای ریز باشد، گیاه بدون ریشه بزودی خشک خواهد شد. با یک نگاه جزئی قطعا می توان از سلامتی گیاه مطمئن شد. اگر گیاه سالمی نیافتید صبر کنید و از خریدن گیاهان ناسالم بپرهیزید تا هم وقت و هزینه تان هدر نرود.
? کاشت گیاه
نزدیک ترین ساقه گیاه به ریشه را با انگشتان گرفته و در شن فرو کنید، طوری که حدود یک سانتی متر بالای ریشه گیاه در سن فرو رفته باشد ، سپس با چند سنگریزه که در اطراف ساقه قرار می دهید گیاه را محکم کنید. گیاه را باید طوری کاشت که اگر لازم شد فیلتر داخلی در آن روشن کنید ، فشار آب گیاه را از جا نکند یا جاباجا نکند.هنگام کاشت گیاه بشدت مراقب باشید تا ریشه یا ساقه آن را نشکسته یا آسیبی به آن وارد نشود. از کشات گیاه در کنار جداره شیشه ای آکواریوم خودداری کنید
? کود دهی
گیاهان نیز همچون سایر موجودات زنده نیاز به تغذیه دارند، تغذیه گیاهان البته با توجه به نوعشان توسط ریشه یا برگها جذب می شود. مسئله کودهی نیز مسئله مهمی است چراکه ما بجهت داشتن یک محیط بسته در آکواریوم که ارتباطی با طبیعت آزاد ندارد باید منابع طبیعی گیاه را بصورت مصنوعی یا کوددهی تامین نماییم. برای کوددهی باید اول نوع گیاه خود را تشخیص دهیم سپس مواد معدنی لازم را تامین نماییم. البته شرکتهای معتبر خارجی نظیر تترا و سرا کودهای آماده ای رو تولید کردن که از کیفیت خوبی هم برخوردار است. اما هزینه بالایی می طلبد. لاجرم برای کوددهی و نیز صرف هزینه کمتر بهتر است هر ماه یکبار به ازای هر 10 لیتر آب یک قرص آهن در آکواریوم بیندازیم ، روی ، مس ، منگنز نیز از سایر مواد معدنی مورد نیاز گیاهان می باشد، می توانید از گالونهای آب معدنی نیز استفاده کنید و آن را به آب آکواریوم اضافه کنید. بهتر است از تعداد بیشتری ماهی استفاده کنید تا این مواد معدنی از ادرار و مدفوع ماهی برای گیاهان فراهم شود. از کودهای گیاهان خشکی بهیچ وجه استفاده نکنید چرا که برای ماهیهان و برخی گیاهان آبزی سمی محسوب می شوند.اگر آکواریومتان دارای ابعاد بزرگی است لاشه ماهیان مرده را در شنها دفن کنید وگرنه لاشه ها را خارج نمایید. از کودهای مایع نیز می توان استفاده کرد. می توانید به ازای هر 50لیتر یک کپسول مولتی ویتامین منیرال در آب بیندازید که بسیار مطمئن و تاثیر گذار خواهد بود.
? تامین دی اکسید کربن
بزرگترین خطری که آکواریوم گیاهی را تهدید می کند نبود یا کمبود دی اکسید کربن است. آنطور که می دانیم گیاهان دی اکسید کربن را مصرف نموده و اکسیژن به طبیعت تحویل می دهند ، این خود از اسرار طبیعت می باشد. برای تامین دی اکسید کربن می توانید از پکیج های آماده ساخت شرکتهای سرا و تترا استفاده کنید ، البته هزینه ای بالغ بر 240هزار تومان دربر خواهد داشت. با این وجود راه آسانتر و ارزانتری نیز وجود دارد تا براحتی بتوانید نیاز حیاتی آکواریوم را تامین کنید.یک بطری نوشابه 5/1لیتری را بردارید، درب آن را طوری سوراخ کنید تا شلنگ هوا به سختی وارد آن شود ، سپس آن را با چسپ محکم نمایید. حال دو لیوان شکر را در سه چهارم بطری آب به خوبی حل کنید، سپس دو قاشق غذا خوری خمیرمایه به آن اضافه نموده و بطری را تکان دهید، درب بطری را بسته و سر دیگر شلنگ را داخل آب آکواریوم بگذارید ریالپس از حدود 1ساعت دی اکسید کربن شروع به تولید خواهد کرد ، با این روش می توانید دی اکسید کربن لازم گیاهان آکواریوم را تامین نمایید، این روش می تواند حدود یک هفته دی اکسید کربن را تولید کند. کمبود دی اکسید کربن باعث پژمردگی گیاهان شده و سوراخ هایی را در برگ ها بوجود می آورد، البته قرص های جوشان دی اکسید کربن نیز در بازار موجود است که کمی گران می باشند.
? نوردهی
می توان هم از نور طبیعی استفاده کرد ، یعنی آکواریوم را کنار پنجره تعبیه کرده و از نور مستقیم آفتاب استفاده کرد و یا از نور مصنوعی نیز بهره برد، روزانه حدود 8ساعت نوردهی توسط لامپ مهتابی یا لامپهای داخل آبی برای گیاهان کافی است، نور زیاد سبب رشد بیش از اندازه جلبک ها شده و زیبایی آکواریوم را از بین خواهد برد.
? دمای آکواریوم
گیاهان آبزی بشدت به دمای بالا حساس هستند و این دما برای آنها مرگ آور خواهد بود ، آکواریومی که در آن از گیاه استفاده شده نباید بخاری داشته باشد ، دمای اتاق یعنی حدود 25درجه یا پایین تر بهترین درجه حرارت محسوب می شود ، دمای بالاتر باعث لزجی و پژمردگی گیاهان می شود ، پس لازم است از ماهیانی استفاده شود که تحمل دمای پایین را داشته باشند ، هرچه دما را پایین تر نگهدارید ، خواهید دید که گیاهان شما بهتر و بیشتر رشد نموده و زیبایی خاصی خواهند داشت.
امید است با رعایت این موارد آکواریومی زیبا داشته باشید و حقوق ماهیان و گیاهان را که در اسارت شما هستند بخوبی رعایت نماید، زیرا تامین محیط مناسب برای زندگی این موجودات جزو وظایف شما محسوب می شود. آکوارویوم بهترین تفریح برای تسکین اعصاب در جوامع کنونی بحساب می آید. بیایید با طبیعت مهربان باشیم.
